Het lijkt wel of de mensen die succesvol hersteld zijn van een burn-out daarna 'happily ever after' leven en ondernemen. Dit beeld wil ik graag wat nuanceren, omdat het niet helemaal strookt met de realiteit.
Een paar rechtzettingen
Eerst en vooral is het herstel van een burn-out geen zwart-wit gegeven. Het is niet zo dat je de ene dag nog in de burn-out zit en de dag erna hersteld bent. En zelfs als je 'officieel' hersteld bent, blijft het een heel dunne lijn.
En het is ook niet omdat je mensen, zoals mij, hoort zeggen dat ze dankbaar zijn voor hun burn-out, dat ze het niet liever anders hadden gezien. Een burn-out hakt je leven in een 'voor' en 'na'. Er zijn bepaalde delen van jezelf, zoals je professionele rol, waar je afscheid van hebt moeten nemen. Dit brengt verdriet en heimwee met zich mee. Je kunt het als een rouwproces beschouwen, waar helaas weinig aandacht voor is.
Een burn-out maakt je leven er niet gemakkelijker op - intenser, bewuster en leerrijker - dat wel, maar gemakkelijker absoluut niet. De onbezorgdheid waarmee je voordien doorheen het leven ging is voorbij, een herval schuilt immers altijd om de hoek. Een periode van stress, emoties en/of slaaptekort zorgt er razendsnel voor dat je weer op je tandvlees of in het rood zit. Wat je ontzettend kwetsbaar doet voelen, terwijl je voorheen de wereld aankon. Het contrast met hoe je was voor je burn-out kan vaak niet groter zijn.
Een lange nasleep
Het opbouwen van nieuwe reserves is een erg langzaam proces, wat om veel geduld met jezelf vraagt, geduld dat er niet altijd is. Dat mensen die gevoelig zijn voor burn-out de lat voor zichzelf erg hoog leggen, is dan ook geen geheim. In de post-burn-out-periode moet je jezelf echt opnieuw leren kennen en aanvaarden. Wat de ene dag al eenvoudiger is dan de andere. En dan heb ik het nog niet eens over de invloed die dit heeft op de relaties met je dierbaren. Ook zij moeten een nieuw persoon leren kennen en aanvaarden.
Het blijft telkens opnieuw balans zoeken, telkens opnieuw je grenzen tegenkomen, tot vervelens toe. Bovendien ben je veel gevoeliger geworden door de burn-out, je zenuwstelsel heeft dan ook lange tijd onder hevige druk gestaan. Het valt op dat er veel mensen met burn-out 'plots' ontdekken dat ze ook hooggevoelig zijn, hier kan je je gerust 'de kip of het ei' vraag bij stellen. In een vorige blog maakte ik de vergelijking tussen het krijgen van een burn-out en het krijgen van een reset. Met als gevolg dat je veel sneller afgestraft wordt door je lichaam als je dingen doet die niet goed voor je zijn (van bepaalde voedingsmiddelen eten tot bepaalde mensen ontmoeten). Waarna er, alweer, gerecupereerd moet worden.
De zinloosheid van de ratrace
Een burn-out geeft je een pauze van de ratrace, een pauze die bij sommigen een aantal maanden en bij anderen een aantal jaren duurt. Door een time-out van de ratrace te krijgen, leer je er van op een afstand naar te kijken. Dan pas besef je ten volle hoe zinloos en absurd al dat racen tegen de klok en al dat 'meer - sneller - beter' gebeuren eigenlijk is. Er komt tijd en ruimte vrij om de waarden, regels en normen van de maatschappij eens grondig in vraag te stellen en je af te vragen waar we eigenlijk mee bezig zijn?!
Tegelijkertijd proberen de instanties jou langs alle kanten terug in die maatschappelijke ratrace te duwen en lijkt het wel alsof jouw lot volledig in handen ligt van een controlearts of dossierbeheerder. Het geeft je het gevoel dat er een strop rondom je keel hangt die steeds nauwer aangespannen wordt. De druk is met momenten onhoudbaar. Innerlijk schreeuw je het uit, in volle paniek: 'IK WIL NIET TERUG!', 'IK KAN NIET TERUG!' Je voelt in elke vezel van je lichaam dat er geen weg terug is, dat opnieuw gaan werken voor een zinloos systeem je opnieuw ziek zal maken. Maar probeer dat maar eens uit te leggen aan iemand die nog volop in de ratrace zit.
De keuze voor ondernemerschap
De keuze voor ondernemerschap na burn-out wordt dan ook vaak gestuurd vanuit de intense weerstand die - alleen nog maar denken aan - ‘terug naar het systeem gaan’ in alle hevigheid oproept. Maar het pad van ondernemerschap brengt vervolgens heel wat nieuwe uitdagingen en stressoren met zich mee. Zelf je inkomen moeten verdienen terwijl je lichaam je regelmatig nog een halt toe roept, zorgt voor een grote druk. Een druk die je met momenten terug naar het randje van de afgrond brengt. Waarna je je vastberaden omdraait en moedig je weg verder zet.
Heldenverhalen
Dus neen, het leven na een burn-out verloopt niet 'happily ever after' zoals in een sprookje. Maar toch aanschouw ik ons allemaal, stuk voor stuk, als helden en heldinnen, omdat we heldhaftig, met vallen en opstaan, blijven kiezen voor onze eigen weg.